Prof.Dr. Mustafa Kemal Arslantaş

Genel Bakış

OpenAI, yapay zeka kullanımında bir “dönüm noktası” olarak tanımladığı GPT-5’i tanıttı. Sam Altman’ın ifadesiyle, GPT-5, “önceki yapay zekalara göre çok daha fazla seveceğiniz, kullanışlı, akıllı, hızlı ve sezgisel bir AI” olarak öne çıkıyor. GPT-3’ü bir lise öğrencisiyle, GPT-4o’yu ise bir üniversite öğrencisiyle konuşmaya benzetirken, Altman GPT-5’i “ihtiyaç duyduğunuz herhangi bir alanda, talep üzerine size yardımcı olabilecek meşru bir doktora seviyesinde uzmanla konuşmak” olarak tanımlıyor. Bu yeni model, Yazılımdan Talep Üzerine (Software on Demand) konseptini merkeze alarak, kullanıcılara program yazmaktan parti planlamaya, sağlık bilgilerini anlamaktan herhangi bir konuda bilgi edinmeye kadar geniş bir yelpazede “inanılmaz bir süper güç” sunuyor.

Temel Yenilikler ve Geliştirmeler

1. Geliştirilmiş Akıl Yürütme (Reasoning) ve Uzmanlık Seviyesi

OpenAI Baş Araştırma Sorumlusu Mark Chen, “Akıl yürütme, AGI programımızın kalbinde yer alıyor” diyor. GPT-5, standart GPT modellerinin hızlı yanıtları ile akıl yürütme modellerinin daha düşünceli yanıtları arasındaki seçimi ortadan kaldırıyor. Model, “mükemmel yanıtı vermek için tam doğru miktarda düşünmeyi” hedefliyor. GPT-5, matematik, fizik ve hukuk gibi alanlarda derin akıl yürütme ve uzman düzeyinde bilgi gerektiren durumlar için çok kullanışlıdır.

2. Performans Metrikleri ve Güvenilirlik

Max Schwarzer, GPT-5’in “açık ara en akıllı modelimiz” olduğunu belirtiyor. Model, çeşitli akademik değerlendirmelerde önceki modelleri ve piyasadaki diğer modelleri geride bırakıyor:

• Kodlama: SWEBench’te yeni bir zirveye ulaşarak gerçek dünya yazılım mühendisliği görevlerinde üstün performans sergiliyor. Ayrıca Aider Polyglot’ta çeşitli programlama dillerini ölçme yeteneğinde çok iyi performans gösteriyor.
• Akıl Yürütme ve Görsel Anlama: MMMU’da yeni bir zirveye ulaşarak önceki modelleri ve çoğu insan uzmanını geride bırakıyor.
• Matematiksel Akıl Yürütme: AIME 2025 sınavında (Uluslararası Matematik Olimpiyatı’na katılmak için lise öğrencilerinin girdiği bir sınav) olağanüstü performans gösteriyor.
• Güvenilirlik ve Doğruluk: GPT-5, geçmiş modelleri etkileyen “halüsinasyonlar” (gerçek dışı hatalar) sorununu büyük ölçüde azaltarak “açık ara en güvenilir, en gerçekçi modelimiz” olarak lanse ediliyor. Özellikle açık uçlu veya karmaşık sorularla ilgili gerçekliği artırmak bir öncelik olmuştur.

3. Herkes İçin Erişim ve Kullanım Katmanları

Rennie Song, GPT-5’in “sınır zekasını tüm kullanıcılara ulaştırdıklarını” duyurdu.

• Ücretsiz Katman: İlk kez OpenAI’nin en gelişmiş modeli ücretsiz katmanda sunulacak. Kullanıcılar belirli bir sınıra kadar GPT-5’i kullanacak, ardından daha küçük ama yine de yetenekli bir model olan GPT-5 Mini’ye geçiş yapacaklar.
• Ücretli Abonelikler (Plus, Pro, Team, Enterprise, EDU): Plus kullanıcıları önemli ölçüde daha yüksek kullanım limitlerine sahip olacak. Pro kullanıcıları ise “daha da ayrıntılı ve güvenilir yanıtlar için sınırsız GPT-5” ve “genişletilmiş düşünme” özelliklerine erişebilecekler. Enterprise ve EDU müşterileri de GPT-5’i günlük işleri için varsayılan model olarak güvenle kullanabilecekler.
• Mevcut Araçlarla Entegrasyon: Arama, dosya ve görsel yükleme, Python ile veri analizi, tuvalde görsel oluşturma, bellek ve özel talimatlar gibi tüm mevcut araçlar GPT-5 ile çalışmaya devam edecek.

4. Geliştirilmiş Kullanıcı Deneyimi ve Kişiselleştirme

• Otomatik Düşünme (Thinking): GPT-5 Pro’da, model karmaşık sorunları derinlemesine düşünmesi gerektiğinde bunu otomatik olarak yapacak ve daha kapsamlı, doğru ve ayrıntılı yanıtlar sunacak. Elaine Ya Le bunu “cebinizde bir grup doktora seviyesinde uzman bulundurmak gibi” olarak tanımlıyor.
• Yazma Kalitesi: GPT-5, yazma kalitesini önemli ölçüde artırarak taslaklardan e-postalar ve hikayelere kadar her şeyi geliştirmede daha etkili bir ortak haline geliyor. Christina Kaplan, GPT-5’in yanıtlarının “daha az yapay zeka, daha çok yüksek IQ ve EQ’ya sahip arkadaşınızla sohbet ediyormuş gibi hissettirdiğini” belirtiyor.
• Gelişmiş Ses (Voice) Modeli: Geçtiğimiz yıl boyunca ses özellikleri geliştirildi. Artık “inanılmaz derecede doğal” geliyor, kullanıcıların gördüklerini “görebiliyor” (video aracılığıyla) ve diller arasında “tutarlı ve sorunsuz bir şekilde çeviri yapabiliyor”. Ücretsiz kullanıcılar saatlerce sohbet edebilirken, ücretli abonelerin neredeyse sınırsız erişimi var. Ayrıca özel GPT’lerde de sesli kullanım mevcut.
• Kişiselleştirme Seçenekleri: Kullanıcılar sohbetlerinin renklerini özelleştirebilecek ve yapay zekanın kişiliğini değiştirebilecekler (destekleyici, profesyonel, özlü, hatta alaycı gibi).
• Geliştirilmiş Bellek (Memory): Model artık kullanıcılar hakkında bilgi edinebiliyor. Pro kullanıcılarından başlayarak, Chat GPT’ye Gmail ve Google Takvim’e erişim verilerek, modelin kullanıcıların programlarını anlaması ve buna göre yardımcı olması sağlanıyor. Christina Kaplan, “GPT-5 daha yetenekli hale geldikçe Chat GPT’nin daha kullanışlı ve daha kişisel hale gelmesi inanılmazdı” diyor.

5. Kodlama ve Yazılımdan Talep Üzerine

Greg Brockman, yazılım mühendisliğinin “zaten temelden değiştiğini” ve GPT-5’in bu devrimi “turboşarj edeceğini” belirtiyor.

• Agentic Kodlama: GPT-5, “Agentic kodlama görevlerinde en iyi model” olarak tanımlanıyor. Kullanıcılardan karmaşık görevleri üstlenmesini isteyebilirsiniz ve model, hedefi başarmak için birçok aracı kullanarak dakikalarca, hatta daha uzun süre çalışabilir.
• Ön Uç Web Geliştirme: Model, “çok güzel görselleştirmeler ve etkileşimli oyunlar” oluşturmada inanılmaz derecede iyi. Adi Ganesh, “sadece beş dakikada güzel görünen bir şeyler verebilmesi çılgınca” diyor.
• Kod Tabanı Anlama ve Sorun Giderme: Michael Truell (Cursor CEO’su), GPT-5’in bir kod tabanını inceleyerek “insanların haftalarca düşündüğü mimari kararları ve ödünleşimleri” anlayabilmesinin “inanılmaz” olduğunu belirtiyor. Model, hataları tespit edip kendi kodunu geliştirerek kendi kendine iyileştirme döngüleri oluşturabiliyor.

Güvenlik ve Eğitimdeki İlerlemeler

Saachi ve Sebastien, GPT-5’in güvenlik ve eğitimdeki gelişmelerinden bahsetti.

• Halüsinasyonları ve Aldatmayı Azaltma: GPT-5, önceki modellere göre “önemli ölçüde daha az aldatıcıdır” ve halüsinasyonları azaltmak bir öncelik olmuştur.
• Güvenli Tamamlama (Safe Completion): Eski modellerin ya tamamen reddettiği ya da tamamen uyduğu ikili yaklaşımdan farklı olarak, GPT-5 “güvenli tamamlama” adı verilen yeni bir yaklaşım sunuyor. Bu, modelin “kullanıcının istemini yargılamak yerine, güvenlik kısıtlamaları dahilinde faydayı maksimize etmeye çalıştığı” anlamına geliyor. Model, neden reddettiğini açıklayacak ve güvenli alternatifler sunacak.
• Sentetik Veri Kullanımı: GPT-5’in eğitiminde yeni teknikler kullanıldı; bu teknikler, modelin önceki nesil modellerden faydalanmasını sağlıyor. OpenAI, GPT-5’e karmaşık konuları öğretmek için yüksek kaliteli “sentetik müfredat” oluşturdu. Amaç, “daha fazla veri oluşturmak değil, doğru türde veriyi oluşturmaktı.”

Kullanım Alanları ve İş Dünyası Etkisi

Sam Altman, GPT-5’in özellikle “işletmeler ve geliştiriciler için önemli bir an” olacağını belirtiyor. Olivier Godement, OpenAI teknolojisini 5 milyondan fazla işletmenin kullandığını ve GPT-5’in “bir adım işlevi” olacağına inandığını ifade ediyor.

• Sağlık: OpenAI, Chat GPT’nin “sağlık alanındaki en önemli kullanım alanlarından biri” olduğunu belirtiyor. GPT-5, “sağlık için şimdiye kadarki en iyi modeldir” ve bireylerin sağlık yolculukları üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmalarını sağlıyor. Carolina Millon’un kanser teşhisi ve tedavi kararları sırasında Chat GPT’yi kullanma deneyimi, modelin karmaşık tıbbi raporları anlaşılır hale getirme ve hastalara karar verme süreçlerinde bilgi sağlama yeteneğini vurguluyor.
• Yaşam Bilimleri: Amgen gibi şirketler, ilaç tasarımında GPT-5’i kullanarak karmaşık verilerle derinlemesine akıl yürütme yeteneğinden faydalanıyorlar.
• Finans: BBVA gibi bankalar, finansal analiz için GPT-5’i kullanarak doğruluk ve hız açısından diğer modelleri geride bırakıyorlar. Olivier Godement, “finansal analizin üç hafta süren bir işinin GPT-5 ile birkaç saat içinde yapılabileceğini” belirtiyor.
• Hükümet: 2 milyon ABD federal çalışanının GPT-5 ve Chat GPT’yi kullanabileceği duyuruldu, bu da Amerikan halkına daha iyi hizmetler geliştirilmesine olanak sağlayacak.

API ve Geliştirici Odaklı Yenilikler

Michelle Pokrass, API’de üç yeni son teknoloji akıl yürütme modeli olan GPT-5, GPT-5 Mini ve GPT-5 Nano’nun kullanıma sunulduğunu belirtti.

• Maliyet ve Gecikme: Bu modeller, maliyet-gecikme eğrisi boyunca “yeni bir zirve” belirleyerek uygulamalar için doğru modelin seçilmesine olanak tanıyor. GPT-5 Nano, GPT-5’ten 25 kat daha uygun fiyatlı.
• Minimal Akıl Yürütme Seçeneği: Yeni bir “minimal” akıl yürütme seçeneği, akıl yürütme modellerinin çok hızlı ve gecikmeye duyarlı uygulamalara entegre edilmesini sağlıyor.
• Yeni API Özellikleri:Özel Araçlar (Custom Tools): Modelin araç çağrıları için serbest biçimli düz metin çıktı vermesine olanak tanıyor.
• Yapılandırılmış Çıktı Uzantısı: Düzenli ifadeler veya bağlamdan bağımsız gramerler aracılığıyla modelin çıktısının kısıtlanmasına izin veriyor.
• Araç Çağrısı Başlıkları (Tool Call Preambles): Modelin araçları çağırmadan önce ne yapacağını açıklama yeteneği.
• Sözdizimi Parametresi (Verbosity Parameter): Modelin çıktısının ne kadar kısa veya geniş olacağını kontrol etmek için düşük, orta ve yüksek seçenekleri sunuyor.
• Geliştirilmiş Kodlama Benchmarkları:SWEBench’te %74.9’a (önceki %69.1’den) ve Aider Polyglot’ta %88’e yükseldi.
• İnsan eğitmenlerin %70’i ön uç web geliştirmede GPT-5 çıktılarını tercih etti.
• Agentic Araç Çağrısı: Yeni Tower Square benchmark’ında %97’lik bir puan alarak bu alanda “lider son teknoloji model” olduğunu gösteriyor.
• Genel Amaçlı Talimat Takibi: COLLIE’de %99 ve zorlu çoklu tur talimat takibini ölçen Scales’ta %70 puan aldı.
• Daha Uzun Bağlam Penceresi: API’deki toplam bağlam penceresi GPT-4o’daki 200K’dan 400K’ya çıkarıldı.

Gelecek Vizyonu

OpenAI, bu teknolojiyi anlamaya ve “tümümüz için güvenli ve kullanışlı hale getirmek için nasıl yönlendireceğini” araştırmaya devam etmeyi hedefliyor. Jakub Pachocki, “Yapılacak çok şey var, AI’nin dünya hakkındaki bilgiyi ortaya çıkarabileceği ve hayatlarımızı daha iyiye doğru anlamlı bir şekilde dönüştürebileceği bir geleceğe bakıyoruz” diyor. Modelin geliştiriciler ve işletmeler için “gerçek dünyadaki faydaya” odaklanıldığı vurgulanıyor. Greg Brockman, bu modellerin geliştiricileri “yaptığımız her şeyin tüm yönlerinde ne kadar hızlandırabileceğini” gösteren “geleceğin iyi bir tadı” olduğunu belirtiyor.